Δεν έχω τίποτα θετικό να πω για την ασθένειά μου, όμως με έμαθε το πιο σημαντικό. Να μην οικτίρω τον εαυτό μου και να συνεχίσω με ό,τι ήμουνα ικανός να κάνω...
Στήβεν Γουίλιαμ Χόκινγκ
Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, είναι διαφορετικός, είναι μοναδικός. Ο καθένας με τον δικό του ανεπανάληπτο τρόπο αποτελεί μια ψυχή που διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και πολλά ταλέντα, τα οποία πιθανόν να μην ανακαλυφθούν ή να μην ξεδιπλωθούν ποτέ. Υπάρχουν όμως, γι’αυτό θα πρέπει να είμαστε αφυπνισμένοι και έτοιμοι να τα παρατηρήσουμε, να τα δεχτούμε, να τα θαυμάσουμε και να τους δώσουμε ώθηση να εξελιχθούν.
Το παράδειγμα του Βρετανού φυσικού, μαθηματικού και κοσμολόγου Στήβεν Γουίλιαμ Χόκινγκ, όπως και πάμπολλων άλλων ανθρώπων, μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο η διαφορετικότητα και η μοναδικότητα δύναται να λειτουργήσει ως πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία αξιοθαύμαστων έργων.
Πλήθος ανθρώπων έρχεται αντιμέτωπο είτε εκ γενετής είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του με μία ή περισσότερες δυσκολίες που επηρεάζουν άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό τη λειτουργικότητα, την αποτελεσματικότητα και την ελευθερία δράσης του στο καθημερινό συγκείμενο. Αυτοί οι άνθρωποι, όπως και οι οικογένειές τους, δεν έχουν άλλη επιλογή απ’το να παλέψουν για να ζήσουν, να δημιουργήσουν και να μεγαλουργήσουν. Για κάποιους από αυτούς, το προσωπικό τους επίτευγμα είναι να καταφέρουν να ολοκληρώσουν την επιμόρφωσή τους, για άλλους να εξασκήσουν επαγγελματικά τις δεξιότητές τους, για μερικούς σπουδαίο κατόρθωμα είναι να ακολουθήσουν τη σειρά συγκεκριμένων οδηγιών που έχουν λάβει ή να αναγνωρίσουν ένα φώνημα που τους ζητείται. Για κάποιους πάλι, επίτευγμα είναι το να προσεγγίσουν ένα άτομο κερδίζοντας τη φιλία του ή να βιώσουν μια στιγμή ευτυχίας μέσα στην ημέρα τους.
Οι εκ γενετής ή επίκτητες δυσκολίες που μπορεί να βιώνει ένα άτομο, απαντώνται σε διάφορες μορφές και κατατάσσονται αναλόγως τη φύση τους σε :
Κινητικά προβλήματα (π.χ. ορθοπαιδικές και νευρολογικές ανεπάρκειες, εγκεφαλική παράλυση)
Αισθητηριακή αναπηρία (π.χ. ακουστική/οπτική ανεπάρκεια)
Ψυχική αναπηρία (π.χ. μανιοκατάθλιψη, σχιζοφρένεια)
Νοητική αναπηρία (π.χ. Σύνδρομο Down, Σύνδρομο εύθραυστου Χ χρωμοσώματος, Σύνδρομο Williams, Σύνδρομο Prader-Willi, Σύνδρομο Turner)
Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. Διαταραχή φάσματος αυτισμού, Σύνδρομο Asperger)
Νευροαναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας)
Διαταραχές προφορικού λόγου (π.χ. αφασία, ψευδισμός, δυσαρθρία, τραυλισμός, βατταρισμός, δυσπραξία, δυσφωνία)
Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσορθογραφία)
Συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα (π.χ. επιθετικότητα, εκφοβιστική συμπεριφορά, κοινωνική απόσυρση)
Παρακάτω γίνεται αναφορά σε 7+ ταινίες που παρουσιάζουν τις προσωπικές ιστορίες ατόμων που βρέθηκαν αντιμέτωποι με διάφορες μορφές αναπηρίας, οι οποίες όσο και αν απογοήτευσαν, κατέβαλαν και εξουθένωσαν τους πρωταγωνιστές, εν τέλει δεν κατάφεραν να τους λυγίσουν.
«A beautiful mind» 2001 (13+)
Η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο της Silvia Nasar, “A beautiful mind” και παρουσιάζει τη βιογραφία του John Nash, Αμερικανού μαθηματικού ο οποίος συνεισέφερε σε σπουδαίο βαθμό στον κόσμο της επιστήμης με τις μαθηματικές θεωρίες του. Ο John γίνεται δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Princeton, αναπτύσσει καινοτόμες ιδέες και εξελίσσεται σε μαθηματική διάνοια. Ωστόσο, η πορεία της υγείας του αρχίζει να φαίνεται δυσοίωνη μέχρι που διαγιγνώσκεται με παρανοϊκή σχιζοφρένεια και τα επόμενα χρόνια νοσηλεύεται σε ψυχιατρικές κλινικές. Ύστερα από μεγάλο διάστημα μαχόμενος με τα συμπτώματα της διαταραχής, επιστρέφει στο Princeton, μαθαίνει να ελέγχει τις ψευδαισθήσεις του και στα τέλη της δεκαετίας του ’70 του επιτρέπεται να διδάξει ξανά. Επιπλέον, το 1994 βραβεύεται με το Νόμπελ Μνήμης στα Οικονομικά για τη «θεωρία των παιγνίων».
The only thing greater than the power of the mind is the courage of the heart.
«Temple Grandin» 2010 (8+)
Η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο «Emergence» των Temple Grandin και Margaret Scariano. Πρόκειται για την αυτοβιογραφία της Temple Grandin, μιας γυναίκας που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού και παρ’όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει από πολύ μικρή ηλικία, καταφέρνει να βρει την επαγγελματική της κατεύθυνση και να διαπρέψει στον επιστημονικό χώρο, συγκεκριμένα στο πεδίο της συμπεριφοράς των ζώων. Μέχρι την ηλικία των 4 χρόνων δεν έχει ανεπτυγμένη ομιλία, ενώ στα σχολικά χρόνια δυσκολεύεται στις κοινωνικές της σχέσεις. Σήμερα, η Temple είναι καθηγήτρια ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και έχει εφεύρει τη συσκευή Hug Box που βοηθά τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού να αποβάλλουν το άγχος και να ηρεμήσουν. Επιπλέον, πραγματοποιεί ομιλίες με θέμα τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού, αλλά και τη μεταχείριση των ζώων.
Autism gave her a vision. She gave it a voice.
«The intouchables» 2011 (13+)
Ο Philipe είναι ένας διανοούμενος εκατομμυριούχος που ζει στο Παρίσι. Ύστερα από ένα ατύχημα με αλεξίπτωτο, μετακινείται πλέον με αναπηρικό αμαξίδιο όντας τετραπληγικός. Ένώ ο Philipe και η βοηθός του βρίσκονται σε αναζήτηση υποψηφίων για τη φροντίδα του, γνωρίζουν τον Driss, ο οποίος όντας άνεργος ζητά από τον Philipe να του υπογράψει ένα έγγραφο από την Κοινωνική Ασφάλιση για να αποδείξει ότι αναζητά εργασία, προκειμένου να συνεχίσει να λαμβάνει επίδομα ανεργίας. Τότε, ο Philipe του προτείνει να αναλάβει δοκιμαστικά τη φροντίδα του και ύστερα από την αποδοχή του Driss, ξεκινά η δημιουργία μιας δυνατής φιλίας μεταξύ των δύο ανδρών.
Sometimes you have to reach into someone else’s world to find out what’s missing in your own.
«Full out» 2015 (6+)
Η ταινία είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία της 14χρονης αθλήτριας της ενόργανης γυμναστικής Ariana Berlin. Καθώς προετοιμάζεται να διαγωνιστεί στους Ολυμπιακούς έχοντας θέσει υψηλούς στόχους, έρχεται αντιμέτωπη με ένα ακραίο αυτοκινητικό δυστύχημα που της προκαλεί σοβαρά κινητικά προβλήματα. Το γεγονός αυτό της κόβει τα φτερά αναγκάζοντάς τη να αποχωριστεί το όνειρό της. Στην πορεία ωστόσο, καταφέρνει να ανακτήσει τις δυνάμεις και την κίνησή της μέσα από τον breakdance χορό και σε μία από τις παρουσιάσεις με την ομάδα της, έρχεται σε επαφή με τη διάσημη προπονήτρια Valorie Kondos Field, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και του Λος Άντζελες. Μέσα από αυτή τη γνωριμία, εγκαινιάζεται μία περίοδος ανάκαμψης της Ariana, αφού έχει την ευκαιρία να πλησιάσει ξανά το όνειρό της διαπρέποντας στην ενόργανη γυμναστική.
Sometimes you have to fall before you fly.
«My brother simple» 2017 (15+)
Ο Ben και ο Barnabas είναι από μικροί δύο αχώριστα αδέρφια. Ο Barnabas ή αλλιώς «Simple», παρόλο που είναι 22 χρονών, διανοητικά βρίσκεται στην ηλικία των 3. Όταν η μητέρα των δύο αδερφών πεθαίνει αναπάντεχα, ο Ben πληροφορείται πως ο αδερφός του πρέπει να σταλεί σε ίδρυμα. Τότε, ο Ben μη θέλοντας να αποχωριστεί τον Simple, αποφασίζει να τον πάρει μαζί του και να πραγματοποιήσουν ένα μακρινό ταξίδι, προκειμένου να βρουν το μόνο άτομο που έχει τη δυνατότητα να τους βοηθήσει, τον πατέρα τους, τον οποίο έχουν να συναντήσουν εδώ και 15 χρόνια.
A brother’s unconditional love is priceless.
«My brother chases dinosaurs» 2019 (12+)
Ο Jack πάντοτε επιθυμούσε να έχει έναν μικρότερο αδερφό, ώστε να παίζει μαζί του. Η επιθυμία του πραγματοποιείται με τη γέννηση του Gio, ο οποίος σύμφωνα με τους γονείς του είναι ένα ξεχωριστό παιδί. Έτσι, ο Jack πλάθει για τον αδερφό του την εικόνα ενός υπερήρωα, επηρεασμένος από τους χαρακτήρες στα κόμικ του. Μεγαλώνοντας όμως, ο Jack μαθαίνει πως στην πραγματικότητα ο Gio έχει σύνδρομο Down, δυσκολεύεται να αποδεχτεί την κατάσταση και επιλέγει να αποκρύψει την ύπαρξη του αδερφού του από τους φίλους του στο σχολείο. Στην πορεία ωστόσο, καθώς η αλήθεια αποκαλύπτεται, ο Jack συνειδητοποιεί πόσο ξεχωριστός και ενεργητικός είναι ο αδερφός του και στα μάτια του φαντάζει ξανά σαν αληθινός υπερήρωας που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Everyone has a special superpower.
«The professor and the madman» 2019 (16+)
Η ταινία είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα και συγκεκριμένα, στην αυτοβιογραφία του στρατιωτικού χειρουργού και λεξικογραφικού ερευνητή William C. Minor. Ο William μετά τον αμερικανικό εμφύλιο, αρχίζει να παρουσιάζει συμπτώματα ψευδαισθήσεων και μανίες καταδίωξης. Το 1872, κατά την παραμονή του στο Λονδίνο, πάνω σε μία κρίση, σκοτώνει έναν περαστικό, δικάζεται, αλλά αθωώνεται λόγω διαταραγμένης ψυχικής και νοητικής κατάστασης και οδηγείται στο ψυχιατρικό νοσοκομείο του Broadmoor. Στο μεταξύ, ο λεξικογράφος James Murray, που αναλαμβάνει την αρχισυνταξία του αγγλικού λεξικού της Οξφόρδης, αναζητά εθελοντές, ώστε να συμβάλλουν στην εύρεση λημμάτων. Ο William ενθουσιάζεται με την ανακοίνωση αυτή, και ξεκινά -με μεγάλη επιτυχία- να εντοπίζει πληθώρα αποσπασμάτων με λέξεις που αναζητούσαν οι συντάκτες. Αργότερα, ο James τον επισκέπτεται στην κλινική για να γνωρίσει τον πιο αφοσιωμένο και εργατικό εθελοντή. Η διαδικασία της γλωσσικής αυτής αναζήτησης συντρόφευσε τον William στο Broadmoor για 20 χρόνια και αποτέλεσε για εκείνον ένας είδος εξιλέωσης από τη σχιζοφρένεια.
When I read, no one is after me.
Περισσότερες ταινίες με θεματικό άξονα την αναπηρία :
“Children of a lesser God” 1986 (13+)
“What’s eating Gilbert Grape” 1993 (13+)
“The Brooke Ellison Story” 2004 (6+)
“Like stars on earth” 2007 (13+)
“The Memory Keeper’s daughter” 2008 (13+)
“The king’s speech” 2010 (14+)
“The theory of everything” 2014 (14+)
“Wonder” 2017 (10+)